ترمیم دندان چیست؟
دندانپزشکی ترمیمی (Operative Dentistry) به منظور تشخیص و درمان ضایعاتی در دندان شکل گرفته است که برای تصحیح آنها نیازی به ترمیم های تاج دندان نیست. یکی از خصوصیتهای درمان‌های ترمیمی، ترمیم صحیح شکل، عملکرد و حفظ یکپارچگی دندانها در ارتباط با بافت‌های سخت و نرم مجاور میباشد. درمان ترمیمی به منظور رفع سه نیاز درمانی پوسیدگی، دندانهای تغییر رنگ یافته، شکسته یا بد رنگ و جایگزینی ترمیم‌های قبلی انجام میشود.
به عبارت دیگر ترمیم دندان برای برداشتن قسمتهای پوسیده و خراب شده دندان و جایگزینی آن با مواد کامپوزیتی یا آمالگام صورت میگیرد. ترمیم دندان به چندین صورت انجام میشود که در این نوشتار به آن میپردازیم:
ترمیم دندان پوسیده
بهترین روش برای ترمیم پوسیدگی دندان، به شدت پوسیدگی بستگی دارد و اگر قبل از ایجاد حفره و پوسیدگی در دندان، از دندان مراقبت شود، میتوان بواسطه مسواک زدن و خمیردندانهای دارای فلوراید از روند پوسیدگی پیشگیری نمود. چنانچه پوسیدگی باعث خورده شدن مینای دندان شده باشد، ترمیم بدین طریق انجام میشود: اگر حفره در دندان بوجود آمده باشد، باید دندان را با کامپوزیت یا آمالگام پر نمود. پس از این امر، دندانپزشک ماده ای را برای پر کردن حفره استفاده میکند تا دندان شکل اولیه خود را پیدا نماید. اگر پوسیدگی دندان حاد باشد، باید روی آن روکش قرار داد. روکش یا سرپوش یک جایگزین مصنوعی، برای بخشی از دندان به شمار میرود.
زمانی که پالپ دندان دچار عفونت شده باشد، به عصب کشی نیاز دارد. عصب کشی باعث میشود که پالپ دندان عفونی از بین برود. در صورتی که دندان شدیدا آسیب دیده باشد باید آن را کند و یک پل یا یک ایمپلنت جایگزین آن کرد.
ترمیم ریشه دندان
ترمیم ریشه دندان برای درمان عصب دندان میباشد که به شکل اختصاصی به پالپ دندان و بافت‌های اطراف ریشه دندان میپردازد. در واقع، ترمیم ریشه دندان نوعی درمان پالپ دندانی میباشد که برای دندانی که دچار التهاب یا عفونت شده است، انجام میشود. پالپ ماده نرمی در مرکز دندان است که شامل عصب، رگهای خونی و بافت همبند میباشد و محل قرار گیری آن در قسمت توخالی در مرکز دندان است که در زیر کانالهایی که از طریق ریشه دندان در استخوان مجاور گسترش پیدا میکنند، ادامه پیدا میکند.
ممکن است چند روز اول پس از ترمیم ریشه دندان، دندان دچار التهاب شود که کاملا طبیعی است بویژه اگر قبل از درمان، دندان عفونت کرده باشد یا درد و یا لقی داشته باشد. پس از چند روز، با مصرف قرصهای ضد التهاب، از التهاب دندان کم میشود. در ترمیم ریشه دندان، تا زمانی که درمان به صورت کامل انجام میشود و روکش به صورت دائمی روی دندان قرار میگیرد، دندان با موادی از جنس کامپوزیت یا آمالگام پر میشود.
ترمیم دندان شکسته
چنانچه تکه کوچکی از دندان کنده شده باشد، دندانپزشک به سادگی دندان را پر میکند تا دندان صاف و به حالت اول خود بازگردد. اما اگر تکه بزرگی از دندان کنده یا دندان ملتهب شده باشد، این کار امکان پذیر نخواهد بود که باید برای ترمیم دندان تنها به پرکردگی با ماده سفید رنگ نیاز اکتفا کرد و اگر دندان پر شده برای دو سال دوام داشته باشد، میتوان پس از گذشت دو سال قسمت پر کرده را مجددا ترمیم نمود. چنانچه پس از مدت کوتاهی قسمت پر شده به صورت مداوم بیفتد، باید یک روکش دندان سرامیکی روی دندان قرار بگیرد.
برای دندانهایی که بخش زیادی از آنها شکسته است، روکش روی آن قرار میگیرد. این روکش یا سرپوش از جنس سرامیک ساخته شده و کل دندان را پوشش میدهد و باعث افزایش مقاومت دندان میشود. اگر دندان در نزدیکی خط لثه دچار شکستگی شده باشد، قبل از قرار دادن روکش، باید دندان را عصب کشی نمود.
ترمیم دندانهای جلویی که دچار شکستگی شده اند، سخت تر است چرا که هم رنگ کردن دندان شکسته با دندانهای دو طرف آن مشکل است. موادی که برای ترمیم دندان جلویی استفاده میشوند، در مقابل نور دندان را طبیعی نشان نمیدهند که موجب میگردد تا رنگ دندانها بسته به نور کمی متفاوتتر از سایر دندانها باشد. از این رو توصیه میشود از دندانهای جلویی خود بخوبی مراقبت نمایید.
بدترین نوع شکستگی دندان زمانی است که شکستگی در زیر لثه اتفاق افتاده باشد که در این شرایط نمیتوان دندان را ترمیم کرد و باید دندان را کنده و بجای آن یک ایمپلنت، پل یا دندان مصنوعی جایگزین شود.